Als iets in twee verschillende landen synchroon gebeurt dan moet er wel een boodschap in zitten. Uitvindingen worden immers ook vaak synchroon gedaan alvorens ze gelanceerd worden. Een paar dagen terug kreeg ik van mijn vriend Roel een appje: ‘op het moment is m’n pa in gevecht met het nieuwe koffiezetapparaat. Bizar om te zien, voor mij weer eens een bevestiging dat men zich zo veel aan doet met ‘luxe’.’ En even later ‘heb m de percolator klaar gezet’. Een paar dagen later zag ik mijn eigen pa staan vloeken op ons koffiezetapparaat omdat het alweer schoongemaakt moest worden. In hun vorige huis hadden ze een inbouwapparaat van Miele. Mijn vader had een bijnaam voor het apparaat: Hitler. Het ding gaf om de haverklap commando’s om te ontkalken, vuilbakje te legen, water bij te vullen, enz.. Toen Leander een tijdje bij mij woonde in dat appartement stelde hij daarom op een dag de taal van het apparaat in op Duits. ‘The things we own end up owning us.’ , een citaat uit de film Fight Club en heel erg toepasbaar op deze situatie.
We denken dat we gemak creëren door met één druk op de knop koffie te krijgen maar uiteindelijk zorgt het vooral voor frustratie omdat het apparaat onze regie afneemt en ons gaat vertellen wat te doen. Anders weigert het zijn taak uit te voeren.
Het apparaat is waarschijnlijk 10 x duurder dan een percolator maar geeft het ook betere koffie? Misschien geeft het die zo fel begeerde crème laag. Maar ik geniet van het ritueeltje van de percolator ‘s ochtends. Het doet me deugd als het ding genoeglijk staat te pruttelen dat de koffie klaar is. En daarbij vind ik de koffie heerlijk. Mijn tante Carry heeft zo’n zelfde relatie met de afwas doen. Ze wil geen afwasmachine want afwassen is haar afschakelmoment, haar ritueeltje.
Ik denk vaak aan de veelgehoorde conclusie dat mijn generatie niet meer wil werken. Maar waarom willen wij niet meer werken? Misschien zijn wij geneigd genoegen te nemen met minder. Misschien willen wij onze tijd niet inleveren voor een duur apparaat. Misschien is onze kwaliteit van leven minder afhankelijk van materialisme. We willen best hard werken maar niet zoveel dat we er overspannen van raken. Wij vinden de balans tussen privé en werk belangrijk. Vinden onze gezondheid belangrijk. Waarderen ons leven en onze omgeving. Spullen kosten geld, oftewel de tijd van je leven die je ingeleverd hebt voor dat geld. Al die dingen kosten plastic en andere grondstoffen, oftewel onze aarde. Dus misschien vragen wij millenials ons wel af of we iets echt nodig hebben, hoe het zal bijdragen aan ons levensgeluk, of de aanschaf ervan opweegt tegen de tijd die we ervoor hebben moeten werken en in welke mate het onze aarde schaadt.
Het koffiezetapparaat vertelt ons dat vooruitgang in sommige gevallen een paradox is en dat ontwikkeling zichzelf ook kan tegenwerken en zijn doel voorbijstreven. Misschien is wat voldoende is wel het meest optimaal. Ik pleit hier niet dat vroeger alles beter was maar wel dat het tijd is voor het opnieuw evalueren van de inhoud van de kwaliteit van leven.
Is zo’n koffiezetapparaat wel nodig om van je koffie te genieten? Heb je ieder jaar een nieuwe winterjas nodig? Is het nou echt zo erg dat je een gat in je broek hebt? Heb je iedere avond een servet nodig aan tafel? Moet je een plastic zakje na een keer gebruiken weggooien? Mijn moeder vertelde onlangs dat ze vroeger bij hen in de straat maar één auto hadden, en één telefoon. Als er een probleem was in de straat, loste de straat dat op met de middelen die ze ter beschikking hadden. Toen mijn opa in het ziekenhuis op sterven lag, belde het ziekenhuis de overburen. De buurman bracht mijn oma op de hoogte, en een andere buur bracht haar naar het ziekenhuis.
Nee vroeger was niet alles beter maar bepaalde waarden, omgangsvormen en gebruiken kunnen we wat mij betreft herintroduceren (Zie ook dit artikel op de site van NPO3 voor meer inspiratie). Meer delen, bewuster consumeren, hergebruiken, recyclen. Laten we leren van het verleden om ons van een mooie toekomst te verzekeren.
Volgens Leander kun je bloggen op je koelkast, als die op Linux draait. Dus misschien moet ik in het vervolg het koffiezetapparaat daarvoor proberen te gebruiken. Of misschien moet ik maar weer met de hand gaan schrijven. Krijgen jullie wel veel briefpost, is ook weer niet zo goed voor het milieu.
